Renk kanarya bilgileri
YEŞİL ( Bronz yada Mavi)
Tüm ana
karakteristiklerde orijinal evcil kanarya sahip olduğu fazla miktardaki
siyah ve kahverengi çizgilenmelerle birlikte görünen yeşil fenotipi ile
vahşi kanaryaya (Serinus canaria) benzer. Aslında yeşil görünüm optik
bir yanılsamadır. Gerçekte kanarya yeşil pigmente sahip değildir fakat
sarı temel renk üzerinde yer alan bol miktardaki siyah ve kahverengi
pigmentler yeşil görünümü verir. Tam olarak kanıtlanmamakla beraber
melanistik pigmentin üç formu olduğu bilinir. Birincisi, tüyün uçlarının
kahverengi olduğu” phaeomelanin kahverengi olarak bilinen formdur.
İkincisi, tüy gövdesinin merkezinin her iki yanında ve gövdenin alt 1/3
ünde ve ayrıca boynuzsu alanlarda “eumelanin siyah”olarak bilinen siyah
pigmentin yer aldığı formdur. Son olarak eumelanin kahverengi olarak
bilinen bir başka kahverengi pigment vardır ve bu pigment bulunduğu
alanlarda birbirine karışmış ya da ayrı birikintiler halinde ve siyah
ile maskelenmiş şekilde yer alır. Bu pigmentler sarı zemin üzerinde
yer aldığında kuş yeşil olarak,gümüş zemin üzerinde yer aldığında mavi
olarak ve kırmızı zemin üzerinde yer aldığında bronz olarak
adlandırılır.Fildişi (ivory)faktör gözle görülebilir olduğunda yeşil ve
mavinin başına fildişi ön eki getirilir.Gül bronzu (rose-bronze) terimi
kırmızı temel renkli versiyonu için kullanılır. İngiltere’deki
sergilerde yeşil kuşların örneklerine pek sık rastlanılmaz çünkü
yetiştiriciler diğer mutasyonlar için bu kuşları damızlıklar olarak
tutmak isterler. Dayanıklılıkları ve açıkça tanımlanmış” variegation
yapıları kuşları bu amaç için paha biçilmez yapar.Diğer ülkelerde durum
böyle değerlendirilmez ve sergilerde çok sayıda yeşil kuş görmek
mümkündür.İlerleyen bölümlerde yeşil de dahil olmak üzere tüm renkli
kanarya türleri için sergileme kalitesinin nasıl olması gerektiği
açıklanacaktır. Burada bahsetmekte fayda vardır ki;ideal kuş düz çimen
yeşili rengindedir ve koyu renk gaga ve bacaklara sahiptir.
Çizgilenmeler geniş ve belirgin olmalı, yayılımı sadece kafadan arkaya
doğru değil yan taraflarda da olmalı ve göğüs bölgesini de
kapsamalıdır.Çizgilenmeler her zaman için dişilerde daha belirgindir. Phaeomelanin
pigmentinin fazla miktarda ki varlığı sergi için yeşil variyeteler
yetiştirmek isteyenlere herzaman sorun teşkil etmiştir. Bu sadece
arzulana siyah çizgilerin görünümünü bozmakla kalmaz fakat aynı zamanda
lipokrom renklenmesinin parlaklığını da azaltır. Bu hata iki şekilde oluşabilir: 1.
Kuş çok fazla “frosting” taşıyor olabilir: bu hata kuşun aşırı derecede
intensif bir kuşla geri çiftleştirilmesi ile giderilebilinir. 2. Hem
phaeomelanin kahverengi hem de eumelanin siyah pigmenti üretiminden
sorumlu genlerde bir dengesizlik olabilir. Bu hata kolay kolay
düzelmez. Yeşil yetiştiricileri için en ideal çiftleştirme “self”
yeşil ile “self” yeşil arasında yapılır. İdeal olanı her iki kuşun da
homozigot olmasıdır ancak kendi içinde seyreltilmiş olmaması şartı ile
bir faktör taşıyan heterozigotlardan da iyi yavrular elde etmemek için
bir sebep yoktur. Segi için yeşil kanaryalar yetiştirilmek isteniyorsa her ne pahasına olursa olsun engellenmesi gereken üç unsur vardır: 1. seyreltme faktörü- yeşil serilerde “agate” ( akik) ve kahverengi serilerda “isabel” olarak adlandırılmıştır. 2. Phaeomelanin kahverenginin varlığının istendiği durumlarda ino faktör. 3. Saten (“satinette”) faktörü- çünkü mutasyon sadece seyreltik formda elde edilebilir.
Ancak iki noktaya daha değinilmelidir: 1.
Yeşil kuşlar sergilemenin yanı sıra ino mutasyonunu elde etmek için çok
gereklidir. Fakat sergi kalitesindeki yeşil yerine fazla miktarda
phaeomelanin pigmenti taşıyanlar tercih edilmelidir ve bu iş için
saklanmalıdır. 2. Kısıtlı imkanlara sahip bir yetiştirici bazen ideal
şartlarda kullanılmayacak bir stoku kullanmak zorunda kalabilir. Bu
özellikle yeni bir mutasyonu sunmaya çalışan yetiştiricilerin başına
gelir. Bu durumda kesin çözüm tüm dünyada “passe portout” olarak
adlandırılan ( “yeşil taşıyan isabel” anlamında) kuştur. Böyle bir kuşun
faydası hangi tür dişi ile çiftleştirildiğine bakılmaksızın yeşil,
kahverengi, akik ve isabel dişi yavrular meydana getirebilme
kabiliyetidir. Yetiştirmede dört klasik variyete için uygulanan kurallar
bunlar için de geçerlidir.
Özetlemek gerekirse, eğer sergi stoku
elde etmek isteniyorsa yeşil kanarya başarılı bir şekilde kahverengi,
pastel yeşil, pastel kahverengi, yeşil opal ya da kahverengi opal ile
çiftleştirilebilir ancak akik isabel ( isabel agate), isabel pastel,
akik pastel ( agate pastel)isabel ino, agate ino, saten isabel(isabel
satinette) ile çiftleştirilmemelidir Fıskiyeli(“jet”)- siyah boynuzsu
alanlara sahip yeşil bir kuş üretebilmek için doğru genetik makyajın
yapılması gerekse de, yazar tüy dökümünü direk gün ışığı altında
gerçekleştiren kuşlarda kalitede bu yönde bir artış meydana geldiğini
belirtmiştir. Ancak belirtilmelidir ki bu uygulama ancak var olan siyah
rengin koyuluğunu arttırabilir. Onu yoktan var edemez. Bu sonuca ancak
doğru çiftleşmeler ile gidilebilinir. 1970’lerin sonlarına kadar
fıskiyeli(jet)-siyah boynuzsu alanlara sahip yeşil kuşlar ancak ara sıra
görülmüştür.Son zamanlarda bu karakteristiğin daha belirgin olarak
ortaya çıktığı özellikle bronz örneklere sıkça rastlanılmaktadır. Bunlar
“superokside” olarak tanıtılırlar ve kaynaklarının Italya olduğu
düşünülür. Kalıtım modelleri tam olarak tahmin edilemez gibi görünür.
İki süperokside eşin çiftleştirilmesi ile dahi oluşacak yavruların
benzer şekilde koyu olacağı garanti edilemez. Ayrıca faktörün mevcut
olduğu durumlarda faktöre, özellikle gül(rose) serilerinde, donuk bir
lipokrom renklenmesi eşlik eder. Bu notlarda yeşil kanarya temel alınmıştır ancak yapılan yorumların hepsi mavi ve bronza da adapte edilebilir.
Kahverengi (Cinnamon: tarçın) Kahverengi
kanarya cins kanarya yetiştiriciliğinde tarçın olarak bilinir ve
eumalanin siyah pigmentinin üretiminden sorumlu genin yapısındaki ani
değişme (mutasyon) sonucu ortaya çıkmıştır. 18.yy’ın başlarından beri
yetiştirildiği bilinmektedir ancak mutasyonun vahşi kanaryada mı yoksa
evcil kanaryada mı meydana geldiği bilinmemektedir. Kahverengi
mutasyonun etkisi siyah çizgilerin rengini koyu çikolata kahverengine
değiştirmektir. Orta gri renkteki alt tüylerle eumelanin siyah, boynuzsu
alanlarda olduğu gibi ten rengine değişmiştir. Yavrunun yaşamının ilk
haftasında gözleri yakut kırmızısıdır. Yetiştiriciler bunun genellikle
pembe olarak adlandırırlar fakat bu bir çeşit yanılgıdır. Eumelanin
pigmentasyonunun değişen rengi eumelanin kahverengi olarak adlandırılır. Yeşil
seriden olan kuşlarda phaeomelanin pigmentinin mümkün olduğunca uzak
tutulmasından hemen her yerde bahsedilir. Optik mavi faktörün bulunması
ise büyük bir avantajdır. Kahverengi seriden olan kuşlarda ise tam tersi
geçerlidir. Koyu çikolata kahverengi çizgilerin genişliği ve dağılımı
özellikle parlak açık renk bir zemin üzerinde istenen bir özelliktir. Şu
ana kadar anlattıklarımızdan her kuşun sergi kalitesinde olamayacağı
anlaşılmış olmalıdır. Özellikle klasik variyetelerde (yeşil, kahverengi,
akik ve isabel)farklı mutasyonlarda sergileme kalitesinde kuşlar
üretebilmek için ayrı damızlıkların tutulması gerekir. İyi kalitede
yeşiller üretebilmek için kahverengi kuşun üst kalite yeşilde aranan
özelliklere sahip olması gerekir; geniş, belirgin çizgiler ve
phaeomelanin kahverenginin yokluğu gibi... Böyle bir örnek kaliteli
opallerin ve tartışmalı olarak satenlerinde üretiminde kullanılabilinir.
Sergi kalitesinde kahverengi, bu mutasyonların birinci sınıf
örneklerini üretmek için uygun bulunmaz ancak kaliteli pasteller ve
ino’lar üretmek için uygundur. Bu yüzden elde tutulan damızlıkların
sayısına ve yetiştirilecek olan mutasyonların kullanışlı olmasına çok
önem verilmelidir. Kahverengi mutasyon seks geçişli bir resesiftir ve
bu yüzden kahverengini üreten genin geçişi seks(X) kromozomu ile
saptanır. Bu yüzden erkek kuş şu üç tipten biri olabilir: 1. Kahverengi olmayan (yeşil) 2. Kahverengi taşıyıcı (biri normal allelomorflu diğeri mutasyonlu yeşil) 3. Kahverengi
1ve
2’nin fenotip örnekleri aynıyken, üçüncünün ki farklıdır. Üçüncü hem
anneden hem de babadan olmak üzere iki kahverengi gen alır. Sadece bir X kromozomu taşıyan dişi ya kahverengi ya da yeşildir.yani faktörü taşıyamaz Kahverengi
faktörün kalıtım modeli çalışılırken dikkate alınması gereken beş olası
eşleşme vardır. Bunlar fildişi faktörde değindiğimiz model ile tam
olarak aynıdırlar. Ebeveynler Yavrular Baba Anne Oğullar Kızlar
1.çift y k y/k y 2.çift k y y/k k 3. çift y/k k y/k y k k 4.çift y/k y y/k y y k 5.çift k k k k
(y= yeşil k=kahverengi)
İki olasılığın olduğu durumlarda teorik beklenti her biri için %50’dir.
Fildişiler ile ilgili bölümdeki bilgileri kullanarak yapılan eşleşmeler (Kahverengi faktörü belirtmek için k harfi kullanılıyor) Ebeveynler Yavrular Baba Anne Oğullar Kızlar
1.çift xx xky xkx xy 2.çift xkxk xy xkx xky 3. çift xkx xky xkx xy xkxk xky 4.çift xkx xy xkx xy xx xky 5.çift xkxk xky xkxk xky Bahsettiğimiz
kurallara bağlı olarak kahverengi ile kahverengiyi birleştirmek
genellikle arzu edilen bir durumdur.Ancak tanınmış mutasyonları
inceleyerek görülebilir ki herhangi bir mtasyonlu tür benzeri ile 2 yada
3 yıl boyunca çiftleştirildiğinde vücut ölçüleri rengi melanin
birikintileri azalmaya başlar.Bu kuş 2 –3 yıl boyunca yeşil bir kuşla
çiftleştirilirse bu durum kolayca düzeltilir.Ancak damızlıklar
arasındaki kahverengi kuşların belirli karakteristiklerini koruyabilmek
için doğru tür yeşil kuş kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Akik (Agate) ve İsabel: İno,pastel,opal
ve topaz mutasyonların hepsi 4 olası formda
görülebilirler;yeşil,kahverengi,akik yada isabel.Saten ya akik yada
isabel olarak gözükür.Bu yüzden her ne kadar kahverengi ve isabel/akik
formlerin kendileri mutasyonlar olsalarda bunlar yeşil ile
birlikte”klasik” renkler olarak kabul edilirler. Kırmızı kanarya elde
etme girişimlerinden çok uzun zaman önce realistik pigmentin
mutasyonları vardı ve kahverengi mutasyon üzerindeki çalışmalar günümüze
kadar süre gelmiştir.1900 yılında Hollandada bir başka mutasyon ortaya
çıkmıştır.Aslında buna benzer fenotipe sahip bir kuşun 1709’da Fransa’da
görüldüğü kaydedilmiştir.Bu kuş yeşil ebeveynlerden elde edilir ve akik
olarak adlandırılır.Akik faktörü melanin pigmentinin tüm türleri için
değiştirici görevi görür.Eumelanin çizgilenmelerine yol açar.Tüyün
uçlarındaki phaeomelaninin daha solgun olarak daha dar bir alanda
toplanmasına sebep olur.Alttüylerin kömür karası-gri ve boynuzsu
alanların ten rengini almasını sağlar.Melanin çizgilerinin genişiliğinin
azalması ile daha fazla lipokrom renklenmesi görülebilir.ve böylece
daha koyu bir renk görünümüne sahip olur.Örneğin :siyah çizgili
sarı.yıllar boyunca yapılan seçici yetiştirme elde edilen kuşların sergi
standartlarına sahip olmasını hedeflemiştir.Böylece yüksek standartlı
bir sergi kuşu başının üzerinde arkasında yanlarında ve göğüs bölgesinde
çok belirgin çizgilere sahip oldu.Bu tüm mutasyonlarda istenilen çizgi
oluşumuna uygundur ancak çizgilerin genişliği çok ciddi olarak
kısıtlanmıştır.Bu ideal modeli intensif tüylerde elde etmek intensif
olmayan ve dimorfik tüylerde elde etmekten daha kolaydır.Sergi için
yetiştirilen akik kuşlarda bıyık bulunması arzulanır”self”kuşlarda yeni
tip dimorfik faktörler bulunduğundan ve mükemmel hale getirildiğinden
beri akik hak ettiği popülerliği kazanmıştır.Akik ve dimorfik
faktörlerin kombinasyonu yetiştiriciler tarafından çok beğenilir. Saten
mutasyonunun tanıtımı ile diğer hiçbir mutasyonda görülmeyen şekilde bu
faktörleri taşıyan akiklerin diğer homozigot benzerlerinden farklı bir
fenotip taşıdıkları anlaşılmıştır:kanatlarda siyah çizgiler ve siyah
renklenme kuyruk tüylerinin gümüş renk alması memnuniyet verici bir
görünümdür.Birkaç sezon boyunca bu örnekler,özellikle dimorfik tüy
tipinde olanlar sergilerde büyük ödüller kazanmışlardır.Bu durum daha
sonra keskin karakter jürilerinin kuşları yazılı standartlara göre yada
yeni standartlar yazma konusunda ısrar etmelerine kadar sürmüştür.Bunu
sonucunda yazılı standartlar tüm dünyada kabul edilmiştir.Şu anda
sergilerde orijinal fenotip taşıyan akikler piredominant
konumundadır.tüy tipleri dikkate alınarak yapılan çiftleştirilmelerde ki
kurallar tüm kanarya türleri için geçerlidir ve daha önceki sayfalarda
lipokrom variyeteleri için verilen tavsiyeler buradada uygulanmalıdır.Bu
sayede iyi bir temel rengi ve iyi melanin dağılımına sahip kuşlar boşa
harcanmamış olacaktır. Akikleri yada isabelleri yetiştirirken de
benzer ile çiftleştirilmelidir örneğin akik ile akik çiftleşmesi
idealdir.Bir sonraki en iyi alternatif akik ile isabel
çiftleşmesidir.Akik yada isabelin yeşil yada kahverengi ile
çiftleştirilmesi ancak yeni bir mutasyonun stabilize edilmesi yada
genişletilmesinin amaçlandığı özel durumlarda söz konusu olmalıdır.Böyle
bir çiftleşmeden meydana gelebilecek yavrular ya fazla işretli akikler
ve isabeller yada zayıf işaretli yeşiller ve kahverengilerdir.B
Admin ekanarya@ekanarya.com
|